احمدی محمدی فر که پیش از این مدیرکل امور اتباع و مهاجرین خارجی بود، اکنون یکسال است که در سمت دبیر ستاد مرکزی اربعین در وزارت کشور مشغول به کار است.با توجه به اینکه سمت او چند وقتی است تغیر یافته، اما او با دغدغه‌ای بیشتر از قبل، پاسخگوی سوالات ما بود. محمدی فر در این گفت‌وگو توضیحاتی درباره شایعات اخیر در فضای مجازی درمورد ثبت نام زائران و پرداخت مبلغ 25 هزار تومان، اخیر خبرها در مورد تعداد ثبت‌نام زائران در سامانه سماح، نحوه خدمات و امداد رسانی به زائران حسینی ارائه کرد.
مشروح این گفت‌وگو را در ادامه می‌خوانید:
پیش‌بینی بیش از 50 پایگاه و مراکز امدادی و درمانی برای خدمت‌رسانی به زائران اربعین/ اقدامات سماح صد در صد در جهت حمایت زائران است
آقای محمدی‌فر تاکنون چند نفر در سامانه سماح ثبت نام کردند؟
محمدی‌فر: بر اساس آخرین آمار تاکنون 800 هزار زائر برای شرکت در مراسم اربعین حسینی در سامانه سماح ثبت‌نام کرده‌اند، ثبت‌نام در این سامانه تا دو روز قبل از برگزاری مراسم اربعین ادامه دارد. پیش بینی می‌شود امسال نسبت به سال گذشته بین 30 تا 45 درصد حضور زائران برای مراسم اربعین افزایش یابد. ما تا حدود دو و نیم میلیون نفر تا سه میلیون نفر ارزیابی کرده‌ایم.
ثبت نام افراد در سامانه سماح در مرز‌های ایران و عراق چگونه بررسی می‌شود؟ به دلیل اینکه ممکن است برخی بدون ثبت نام در این سامانه اقدام به خروج از مرزها کنند.
محمدی‌فر: یکی از مهم‌ترین اهداف ثبت نام در سامانه سماح تحت پوشش قرار گرفتن زائران توسط مدیریت ستاد مرکزی اربعین است، مردم عزیز مطمئن باشند که این ثبت نام در سامانه سماح و اقداماتی که اعلام شده صد در صد در جهت حمایت زائران است، به طور مثال متاسفانه حادثه اخیر‌ی که در کربلا معلی برای یکی از زائران اتفاق افتاد، به دلیل عدم برخورداری از از پوشش بیمه‌ای، مشکلات جدی برای خانواده متوفی پیشامد.
توصیه ما این است که ثبت نام در سامانه سماح را به عنوان یک اجبار تلقی نکند و این موضوع را به عنوان یک موضوع حمایتی برداشت کند، محدوده عملیاتی و بررسی ورود خروج‌ها در ایام اربعین به طور کامل مشخص شده و در آن زمان لایه‌های کنترلی متعددی را در مرزها ایجاد خواهیم کرد، به این معنی که پلیس در چند مرحله مدارک زائران را کنترل خواهد کرد تا زائران به نقطه خروج برسند.
با توجه به اینکه در آستانه اربعین حسینی هستیم، چه تعداد گروه هلال احمر در مرزها آماده به خدمات رسانی هستند؟
محمدی‌فر: دو کمیته در حوزه درمان و بهداشت و امداد و نجات فعالیت می‌کنند که یکی آنها هلال احمر و دیگری وزارت بهداشت درمان و آموزش پزشکی است. حوزه کاری هلال احمر عمدتاً در بیرون از مرزها در کشور عراق است که در پایگاه‌ها در نظر گفته برای آنها خدمات رسانی خود را انجام می‌دهند. حوزه درمان و بیمارستان بر عهده وزارت بهداشت است، طی توافقات ایران با دولت عراق مقرر شد تا در قالب چارچوب این دولت، زائران‌مان در عراق از بیمارستان‌های این کشور استفاده کنند؛ ضمن اینکه علاوه بر بیمارستان‌های کشور عراق، بیش از 50 پایگاه و مراکز امداد و درمانی، به صورت درمان سرپایی در کشور عراق پیش بینی شده است.
همچنین بیمارستان‌های صحرایی در سه نقطه مرزی ایران با امکانات نیرو‌های مسلح زیر مجموعه وزارت بهداشت، فعالیت خواهند کرد. همچنین در داخل کشور تمامی بیمارستان‌های شهر و استان‌های مرزی در حال آماده باش خواهند بود تا به بیماران و آسیب دیدگان احتمالی خدمت‌رسانی کنند، بیش از 1300 آمبولانس و بیش از 44 اتوبوس آمبولانس بالگرد پیش‌بینی شده که به زائران در حوزه‌های بهداشتی و درمانی و حوادث غیرمترقبه خدمات رسانی می‌کنند. از 15 تا30 مهر ماه خدمت‌رسانی و عملیات امداد و نجات و درمان انجام خواهد شد.
هلال احمر بابت خدمات به زائران، مبلغی دریافت نمی‌کند/ بیش از 50 درصد هزینه‌های زائران را کاهش داده‌ایم/ هیچ افزایش کرایه حمل و نقل نسبت به سال گذشته نداریم
اقای محمدی فر گفته شده هلال احمر خدمات خود را رایگان ارائه می‌دهد، حق بیمه هزینه 25هزار تومانی به چه منظور دریافت می‌شود؟ کدام شرکت‌های بیمه‌ای گفتند که از زائران حق بیمه دریافت شود؟
محمدی‌فر: هلال احمر بابت خدماتی که به زائران ارائه می‌دهد، مبلغی را دریافت نمی‌کند، اما هلال‌احمر بیش از 200 تن دارو در خاک عراق منتقل می‌کند؛ همچنین این سازمان هزار و 700 نفر نیروی امدادی به کشور عراق اعزام می‌کند. از 25 هزار تومانی که گفته شد، حدود 15 هزار تومان آن مربوط به حق بیمه است که نسبت به سال گذشته این رقم کاهش پیدا کرده درحالی که خدمات بیشتر شده است، هلال احمر عمدتاً درمان سرپایی را انجام می‌دهد و دغدغه‌ها برای خدمات رسانی به زائران مربوط به خدمات بیمارستانی، انتقال مسدوم به داخل کشور و یا فوت ناگهانی زائران است، مابقی این مبلغ، صرف سایر هزینه‌های درمانی می‌شود.
البته سازمان حج و زیارت متولی اصلی بیمه زائران است که در چارچوب‌های نظارت و کنترل‌های بیمه مرکزی، بیمه ایران در این رابطه قراردادی را منعقد کرده تا به زائران خدماتی از جمله هزینه‌های بیمارستانی در داخل عراق و هزینه‌های بیمارستانی در داخل ایران تا 50 کیلومتر و فوت ناگهانی یا فوت‌های ناشی از حوادث و رخداد‌ها دهد.
ما نسبت به سال گذشته بیش از 50 درصد سبد هزینه‌های زائران را کاهش دادیم؛ حذف هزینه رواید حدود 500 هزار تومان را از سبد این هزینه‌های کاهش داده است. همانطور که وزیر راه گفتند هیچ افزایش کرایه حمل و نقل نسبت به سال گذشته نخواهیم داشت و کنترل شدید در این رابطه خواهد شد؛ تمام تلاش ستاد مرکزی اربعین این بوده که هزینه‌ها نسبت به سال گذشته نه تنها افزایش پیدا نکند، بلکه حدود 40 درصد هم کاهش پیدا کرده است.
درصورت بروز مشکلات و حوادث غیر مترقبه، چه مراکزی در عراق برای مراجعه وجود دارد و شرط بهره مندی از بیمه حوادث زائران و نحوه اثبات اینکه زائر در ایام اربعین و در کشور عراق دچار حادثه شده چگونه است؟
محمدی‌فر: قراردادی که بین سازمان حج و زیارت و بیمه انجام شده است، شرکت بیمه را موظف کرده تا تعداد زیادی از کارگزاران خود را به کشور عراق اعزام کند و در تمام مراکز درمانی در ایران و یا در عراق، نمایندگان بیمه مستقر باشند و در عراق بدون اینکه زائر دغدغه‌ای نسبت به هزینه‌های حادثه و درمان خود داشته باشد، می‌تواند اقدامات و رسیدگی هزینه‌های خود را انجام دهد؛ این مراکز در تمام طول مسیر از مرز‌های ایران تا نجف، نجف تا کربلا، سامرا و کاظمین مستقر هستند.
9کیلومتر تونل موقتی در مرز مهران ساخته شده است/ زیرساخت های مزری ایران در خسروی مشکلی ندارد
چند درصد از زیرساخت مرز‌های مهران، خسروی و چذابه تکمیل نشده است؟
محمدی‌فر: در مسیر ایلام به مرز مهران حدود 9 کیلومتر زیرساخت‌ها هنوز تکمیل نشده ولی 9 کیلومتر تونل موقتی ساخته شده است که در شرایط اضطراری مورد استفاده قرار می‌گیرد. همچنین در نقاط دیگر این مرز برخی از معابر تعویض شدند، خوشبختانه امسال گره ترافیکی نخواهیم داشت؛ چندین اصلاحات هندسی در پایانه‌های مرزی مهران انجام شده که آن در حقیقت برخورد جمعیت و ترافیک خودرو‌های در مرز را مرتفع می‌کند؛ همچنین راه‌های ورود و خروج از یکدیگر تفکیک شده است، بنابراین ما در مرز مهران مشکلی نخواهیم داشت. حدود هزار چشمه سرویس بهداشتی و حمام در پایانه مرزی ایران و عراق احداث شده است؛ همچنین پایگاه‌های اورژانس وزارت بهداشت در مسیر رفت و برگشت آمادگی خدمت رسانی هستند.
با توجه به گرمی هوا بحث انتقال آب به مرز چذابه انجام شد که استانداری این استان مرزی با جدیت تمام و فعالیت شبانه روزی این مشکل را رفع کردند؛ به دلیل نفوذ سیل به پارکینگ‌های مرزی خسارت وارده شده بود، که دیوار کشی آن انجام شده و اکنون پارکینگ‌ها آماده استفاده است، همچنین در مرز خسروی هم زیرساخت‌های مرز ایران از مدت‌ها قبل آماده ارائه خدمت بوده و مشکلی ندارد، امیدواریم که امسال مشکل جدی را در پایانه‌های مرزی در چهار خروجی نداشته باشیم.
با اصلاحات مهندسی امسال شاهد تراکم بازگشت زائران نخواهیم بود/ خدمت رسانی ایران به زائران فقط تا 30 مهر
چه اقداماتی برای نظارت بر بازار سیاه حمل و نقل برگشت زائران دیده شده است؟
محمدی‌فر: یکی از علت کم تحملی زائری معطلی آنها در مرز‌های ایران است که آنها ناچار بودند با هر وسیله‌ای خود را به مرز برسانند و در این مسیر برخی از اشخاص برای دریافت کرایه سوء استفاده می‌کردند، با توجه به اصلاحات مهندسی که انجام شد، شاهد تراکم جمعیت نخواهیم بود همچنین اتوبوس‌ها آماده و مستقر در پایانه مرزی هستند که بلافاصله زائران را به مرزها منتقل کنند؛ ضمن اینکه امسال فرمانداری ایلام، کرمانشاه و خوزستان وسیله نقلیه محلی را که در این چارچوب خدمات رسانی می‌کنند ساماندهی کردند تا در چارچوب خدمات رسانی استانی قرار بگیرد تا از اجحاف به زائرین جلوگیری شود.
چه اقداماتی تاکنون برای خدمات رسانی بهتر ایران که از تاریخ 13 تا 30 مهر برای زائران اربعین انجام می‌شود، دیده شده است؟
محمدی‌فر: در این ایام قائدتا کشور عراق میزبان زائران است، علی رغم تمامی موکب‌هایی که کشور عراق به جهت میزبانی از زائران ایجاد کرده موکب‌های ایرانی هم باید در چارچوب کمیته مشارکت مردمی اسکان و تغذیه ساماندهی شوند و عمدتا خدمات‌رسانی توسط این موکب‌ها در مسیر نجف به کربلا صورت می‌گیرد، همچنین در مسیر‌هایی که ممکن است خدمات کمتری صورت گیرد، موکب‌هایی را در آنجا مستقر خواهند شد، ضمن اینکه این موکب‌ها با موکب‌های عراقی به صورت مشترک خدمات رسانی خواهند کرد، خدمات رسانی موکب‌های عراقی بنا بر سنت چندساله تا ظهر اربعین ادامه دارد و از بعداز این زمان تمامی خدمات به اتمام رسیده و به شرایط عادی برمی‌گردد.
بازگشت زائران از کربلا معمولا چند روز طول می‌کشد، که در این چند روز بعداز ایام اربعین که موکب‌های عراقی تعطیل می‌شوند، خدمات موکب‌های ایرانی ادامه پیدا خواهد کرد تا زائران بتوانند به راحتی خود را به مرزها برساند. زائرانی که بعد از این تاریخ قصد دارند در عراق بمانند باید بدانند که امکان خدمات رسانی خارج از این تاریخ وجود ندارد، امسال امکان اسکان حدود یک میلیون و 800 هزار نفر توسط کمیته مشارکت مردم و امکان ارائه 3 میلیون وعده غذا به صورت روزانه به زائران را فراهم شده است، همچنین امکانات درمانی و بهداشتی هم در این تاریخ تعیین شده در اختیار زائران خواهد بود.
موکب‌هایی که در سامانه ثبت نام می‌کنند از تسهیلات ویژه ای برخوردار می‌کنند
چه تسهیلاتی برای موکب داران و صاحبان مواکب در مرز‌های ایران و در کشور عراق از سوی ستاد اربعین دیده شده است؟
محمدی‌فر: موکب دارانی که در چارچوب ستاد اربعین در سامانه موکب‌داران ثبت نام کرده باشند، می‌توانند از تسهیلات این ستاد برخوردار شوند. ارسال و خروج امکانات و مواد غذایی در شرایط عادی مشمول شرایط خاص گمرکی است و نیاز‌هایی که موکب داران اعلام می‌کنند بررسی خواهد شد، لذا در صورت تشخیص امکان خروج اقلام و مواردی که از پیش اعلام کرده‌اند برای آنها فراهم خواهد شد.
بعضا در سال‌های گذشته گزارش شده که تعدادی از موکب‌ها در ایران و نیز مسیر پرتردد نجف کربلا اقدام به توزیع اقلام فرهنگی خلاف سیاست‌های جمهوری اسلامی و ارزش‌های حقیقی کرده اند. آیا به کار این موکب‌ها و اقلام فرهنگی هم نظارت درست و ویژه‌ای وجود دارد؟
محمدی‌فر: یکی از کمیته‌هایی که در ستاد مرکزی اربعین بر این مسائل نظارت دارد، کمیته فرهنگی و آموزشی است، ستاد مرکزی اربعین از 14 کمیته تشکیل شده است؛ کمیته فرهنگی و آموزشی و همچنین کمیته اطلاع رسانی و مستندسازی که همان دوستان ما در سازمان صدا و سیما هستند، در چارچوب هنجار‌های فرهنگی و مذهبی در کشور فعالیت رسمی دارند که در قالب کمیته فرهنگی اقدامات و برنامه‌های وسیعی را پیش بینی کرده‌اند.
بسته‌های فرهنگی برای زائران، مترجمانی برای زائران خارجی، برگزاری نمایشگاه‌های عکس، نشست‌هایی پیرامون اربعین و برگزاری محافلی در رابطه با آگاه سازی فلسفه اربعین و عاشورا اقداماتی است که در چارچوب کمیته فرهنگی انجام می‌گیرد؛ البته در این بین برخی از مراکز که عمدتاً خارج از چارچوب‌های هنجاری فرهنگی هستند و بعضا خارج از هنجار‌های تشیع قرار دارند اقداماتی را ممکن است انجام دهند. توصیه ما این است که زائران توجه داشته باشند که ما برنامه‌های وسیع فرهنگی را پیش‌بینی کرده‌ایم، قطعا تمامی زائران به این بلوغ فکری رسیده‌اند که اقدامات انحرافی را از اقدامات فرهنگی اصیل تشخیص دهند.
زائران در حفظ مدارک و اموال خود کوشا باشند/ زائران در صورت گم شدن مدارک خود به مراکز کنسولی مراجعه کنند
مراکز کنسولی ایران در کشور عراق در چه شهر‌هایی و در کجای این شهر‌ها واقع شده است و زائران در صورت بروز مشکلات مانند مفقودی گذرنامه، گم شدن و یا مفقودی پول و… چه خدمتی از سوی این مراکز برای این زائران فراهم شده است؟
محمدی‌فر: مراکز کنسولی ایران در تمامی شهر‌های نجف، کربلا، کاظمین و سامرا وجود دارد، همچنین این مراکز در مرز‌های زرباطیه و شلمچه در 7 قرارگاه تعیین شده است. یکی از کمیته‌های زیر مجموعه ستاد مرکزی اربعین، ستاد عراق است، این ستاد با مسئولیت سفیر جمهوری اسلامی ایران در عراق 7 قرارگاه را در ایام اربعین ایجاد کرده که زائرانی که نیاز به خدمات کنسولی دارند، به آنها خدمات برسانند. توصیه من این است که زائران در حفظ مدارک و اموال خود کوشا باشند چرا که در کشور عراق قوانین سخت گیرانه‌ای در رابطه با حضور غیر مجاز زائران وجود دارد و حتماً به این امر توجه کند که امکان رفتن بدون مدارک وجود نخواهد داشت، زائران توجه داشته باشند که در صورت گم شدن مدارک خود به مراکز کنسولی مراجعه کنند.
سال گذشته حدودا به هر زائری مبلغی ارز (به دینار عراقی) با قیمت دولتی (معادل ارز جهانگیری یعنی هر دینار 7000 هزارتومان) تعلق می‌گرفت! آیا امسال هم برنامه‌ای برای تخصیص ارز با قیمتی پایین‌تر از رقم فعلی موجود در بازار دارید.
محمدی‌فر: تاکنون هنوز هیچ تصمیمی در این رابطه انجام نشده است، البته تلاش‌های فراوانی صورت گرفته است، مذاکراتی با دولت عراق انجام شده تا بتوانیم مقداری از ارز را به رویه‌های گذشته در اختیار زائران قرار دهیم؛ تلاش ما بر این بود که در داخل کشور این ارز به زائران داده شود، اما مشکلاتی در رابطه ارائه ارز به زائران وجود داشته که تا الان با عراق به توافق نرسیده‌ایم، اما همچنان پیگیر این موضوع هستیم که در صورت توافق، کسانی که در سامانه سماح ثبت نام کردند، از این ویژگی برخوردار شوند.
